Jeet Kune Do: vechtsport van Bruce Lee maar óók een leefwijze

Misschien denk je bij Jeet Kune Do (JKD) meteen aan de spectaculaire vechtscènes uit de films van Bruce Lee. En ja, Jeet Kune Do is een hele effectieve manier om jezelf te verdedigen en het kan er heel spectaculair uitzien. Maar wist je dat Bruce Lee deze unieke vorm van martial arts heeft ontwikkeld tot levenshouding en filosofie? En dat je de technieken waarmee je jezelf op de mat leert verdedigen, kunt doortrekken naar lessen voor het dagelijks leven die je niet alleen fysiek maar óók mentaal sterker maken.

Marcels passie voor Jeet Kune Do gaat meer dan 25 jaar terug. Dus je kunt wel zeggen dat deze vechtkunst – op bewust en onbewust niveau – een groot deel van zijn leven heeft gevormd. Voordat ik je laat zien dat Marcel getraind heeft met legendarische leerlingen van Bruce Lee zoals Taky Kimura, Larry Hartsell en Tim Tacket duiken we eerst in de geschiedenis van JKD. 

Wil jij zelf laagdrempelig en gratis kennismaken met de praktische technieken die Marcel tijdens onze lessen aanbiedt, lees dan zeker verder. Want Marcel doet dat tegenwoordig niet alleen op de mat, maar ook online! 

Wat is Jeet Kune Do?

Jeet Kune Do (JKD) is een vechtkunst en filosofie, ontwikkeld door Bruce Lee. De 3 kernprincipes van deze vorm van martial arts zijn efficiëntie (eenvoud), directheid en aanpassing. Daarmee onderscheidt Jeet Kune Do zich van de meer traditionele vechtkunsten, die gebaseerd zijn op vaste vormen. JKD is flexibeler. Dat aspect heeft Bruce Lee doorontwikkeld tot een manier van leven, waarbij je je aanpast aan veranderende omstandigheden, zowel binnen als buiten de context van een gevecht.

Jeet Kune Do richt zich dus niet alleen op fysieke zelfverdediging, maar ook op zelfontwikkeling en innerlijke groei. Bruce Lee inspireert wereldwijd steeds meer mensen om zichzelf – met behulp van martial arts - te leren begrijpen, hun grenzen te verleggen en hun mentale en emotionele veerkracht te vergroten. Kortom, bij JKD gaat het niet alleen over het verslaan van een tegenstander, maar ook over het overwinnen van persoonlijke obstakels.

Martial Arts in het dagelijks leven

Bruce Lee en zijn vechtkunst Jeet Kune Do zijn al jarenlang een passie van Marcel. De gedachtegang en de manier waarop verschillende technieken in elkaar overvloeien, de details en de mogelijkheid om jezelf steeds weer verder te ontwikkelen, vindt hij helemaal geweldig. Ik (Esther) zag dat niet zo. Voordat ik Marcel leerde kennen, kende ik Bruce Lee alleen uit de vechtfilms en vond ik hem altijd maar overdreven... Ik begreep niet helemaal wat er zo interessant aan was. Totdat ik me in Bruce Lee en Jeet Kune Do verdiepte.

Niet Alleen Fysiek, maar ook Mentaal Sterk

Bruce Lee's doel met Jeet Kune Do (JKD voor de kenners) was niet alleen om je fysiek sterker te maken, maar ook mentaal. Het gaat erom dat je veerkrachtiger wordt, dat je leert wanneer je moet meebewegen, maar ook om standvastig te zijn en beter om te gaan met de uitdagingen van alledag. En dat is iets waar ik dan weer helemaal enthousiast van word. Daarom deze blog.

Maak kennis met Jeet Kune do met de gratis online training

Maak je hoofd leeg door de stress van de dag letterlijk van je af te slaan en te schoppen. Meld je dan aan voor de 6 gratis lessen uit de Fundamentals training Filipino Martial Arts en Jeet Kune Do.

De Noodzaak van Beweging

Zoveel mensen zoeken naar manieren om hun hoofd leeg te maken en te ontspannen. Psychologen hebben gigantische wachtlijsten. Tegelijkertijd bewegen we steeds minder, en de kans op overgewicht en burn-outs ligt op de loer. Wat er weer voor zorgt dat onze lontjes korter worden, we sneller geïrriteerd raken en noem zo maar op. En intussen worden we er niet gezelliger en gezonder van. 

Sporten als Uitlaatklep: Marcels Verhaal

Dit gevoel is ons ook echt niet onbekend. De afgelopen jaren zijn wij ook allebei ver over onze grenzen heen gegaan. Vooral voor Marcel was sporten, en dan met name Eskrima en Jeet Kune Do, maar ook fitness, altijd een uitlaatklep. Het was een manier om zijn hoofd leeg te maken en om te gaan met de stress en de spanning van de rest van de dag.

Marcel koos intuïtief voor bewegen; het voelde voor hem heel logisch. Misschien zoals een ander bij veel stress z'n saxofoon pakt, gaat joggen of gaat mediteren. Maar toen ik las hoe Bruce Lee met Jeet Kune Do zowel de fysieke als de mentale weerbaarheid aanpakt, en ik meer te weten kwam over de bijbehorende levensvisie, viel alles op zijn plek. Laat me je meenemen!

De Beste Technieken Samengevoegd tot Eén Vechtsysteem

Bruce Lee geloofde dat échte martial arts geen vaststaande technieken moesten volgen, maar zich moesten ontwikkelen en aanpassen aan de omstandigheden, zoals water dat zich aanpast aan de vorm van het vat waarin het wordt gegoten. 

Hij wilde een vechtkunst te creëren die vrij was van vaste vormen en structuren, gericht op effectiviteit en aanpassingsvermogen. Daarvoor gebruikte hij de beste technieken en filosofieën uit andere vechtsporten zoals: 

Wing Chun 

Deze vechtkunst vormde een belangrijk deel van Bruce Lee's achtergrond in Martial Arts. In deze vechtkunst ligt de nadruk op directe aanvallen en efficiëntie uit deze stijl vormde de basis van Jeet Kune Do.

Westers Boksen 

De inzichten in voetwerk en stoottechnieken komen uit het westerse boksen, wat bijdroeg aan de effectiviteit van Jeet Kune Do in gevechten op korte afstand.

Filipino Martial Arts (FMA) 

Een andere invloed kwam van de Filipijnse vechtkunsten, zoals Eskrima en Kali. Deze stijlen benadrukken wapengebruik, snelle wisselingen tussen gewapende en ongewapende gevechten, en vloeiende bewegingen. 

Schermen 

Het concept van de "stop-hit" – het onderscheppen van een aanval – komt uit het schermen, dit geeft Jeet Kune Do een tactisch voordeel bood in gevechtssituaties.

Weerstand tegen Jeet kune do 

Bruce Lee gebruikte voor Jeet Kune Do onder andere de meest effectieve technieken uit diverse oosterse vechtkunsten en filosofieën. Hij leidde op dat moment een eigen Kungfu-school in Oakland. Onder zijn leerlingen waren veel westerlingen. Dat was tegen het zere been van de lokale Kungfu-leraren, die vonden dat de geheimen van kungfu niet aan westerlingen doorgegeven mochten worden. 

Bruce Lee trok zich daar niets van aan. Sterker nog, hij noemde de traditionele Chinese kungfustijlen, die volgens hem te veel onpraktische technieken bevatten, "klassieke rotzooi". Je snapt dat Jeet Kune Do, evenals de films waarmee Bruce Lee bekend werd, niet door iedereen goed ontvangen werden :)

Een stukje geschiedenis: Zoektocht naar Vrijheid en Individualiteit

Bruce Lee ontwikkelde Jeet Kune Do in de jaren '60, een tijd van hippies en culturele veranderingen. Deze periode stond bol van de zoektocht naar vrijheid en individualiteit. Hij was toen al een bekende naam in zowel de wereld van de vechtkunsten als Hollywood, maar hij was klaar met de beperkingen en strikte regels van traditionele vechtkunsten.

Fysiek en mentaal sterker

Hoe geweldig is het dat hij een vechtstijl ontwikkelde waarmee je jezelf niet alleen fysiek leert verdedigen, maar ook mentaal sterker wordt? Jeet Kune Do biedt praktische zelfverdediging en werkt tegelijkertijd aan je mentale veerkracht.

Een recept voor een gelukkiger leven

Aan de ene kant is Jeet Kune Do ontwikkeld voor zelfverdediging op straat. Dat betekent ook dat je het niet in competitieverband kunt uitvoeren, omdat de technieken zijn ontworpen om te doen wat nodig is om jezelf in veiligheid te brengen (en een steek naar de ogen, een stoot naar de plexus of een trap in het kruis kun je beter niet uitvoeren in competitie verband).

Voorkomen is Beter dan Genezen

Aan de andere kant is voorkomen beter dan genezen. Soms is het beter om een conflict te vermijden. Wanneer je veerkrachtig en zelfverzekerd door het leven gaat, is de kans kleiner dat je in een situatie terechtkomt waarin je het gevoel hebt dat je jezelf moet verdedigen.

Meer dan een Vechtsport

Op dat moment besefte ik dat Jeet Kune Do veel meer is dan een vechtsport; het is een compleet recept voor een gelukkiger leven. Het geeft je handvatten die je direct kunt toepassen in je dagelijks leven en die helpen om obstakels te overwinnen.

be like Water

"Empty your mind. Be formless, shapeless, like water. You put water into a cup, it becomes the cup. You put water into a bottle, it becomes the bottle. You put it in a teapot, it becomes the teapot. Water can flow or it can crash. Be water, my friend."

Bruce Lee

Met deze quote bedoelde Bruce Lee dat je flexibel en aanpasbaar moet zijn, zowel in gevechten als in het leven. Water past zich aan elke vorm aan waarin het wordt gegoten en kan zowel zacht als krachtig zijn, afhankelijk van de situatie.

Er bestaat geen gouden techniek om jezelf te verdedigen of om jezelf te verzekeren van een gelukkig leven. Iedereen is anders en iedere situatie is anders en vraagt dus om een andere aanpak.

Meer dan fysieke weerbaarheid en razendsnelle moves

Op de mat praten we hier niet echt over. Hier leert Marcel je praktische en snelle technieken die je helpen fysiek weerbaarder te worden. Tijdens de lessen Jeet Kune Do leer je de vijf manieren van aanvallen die het kernprincipe vormen in het vechtsysteem:

  • Single Direct Attack en snelle en krachtige techniek, zoals een stoot of trap, rechtstreeks naar het doel gericht. Het wordt in één vloeiende beweging uitgevoerd, zonder tussenkomst, met maximale snelheid en kracht.
  • Attack By Combination  is een plan B wanneer een "Single Direct Attack" faalt of niet haalbaar is. Het omvat het snel afwisselen van stoten en trappen met diverse technieken, vereist flexibiliteit en reflexen. Dit verwart de tegenstander en opent nieuwe aanvalsmogelijkheden. Het gebruik van het hele lichaam verhoogt de druk, waardoor de kans op succes toeneemt.
  • Progressive Indirect Attack een schijnaanval die je tegenstander misleidt en een opening creëert voor een echte aanval. Hierbij zijn timing en afstand cruciaal.
  • Attack By Drawing Je lokt je tegenstander uit tot een aanval, zodat je kunt reageren voordat zijn techniek voltooid is. Door een opening te creëren, lijkt het alsof je kwetsbaar bent. Nog voordat je tegenstander daadwerkelijk aanvalt, ontwijk, counter of onderschep je zijn aanval, waardoor je hem verrast met een tegenaanval. Omdat je de aanval hebt uitgelokt, weet je wat je kunt verwachten.

Meer dan Fysieke Technieken

We werken aan conditie, kracht en coördinatie. Wanneer is het slim om mee te bewegen met je tegenstander om je doel te bereiken, en wanneer moet je kiezen om ergens dwars doorheen te gaan om je doel te bereiken?

Toch kun je de situaties dit je traint op de mat ook vertalen naar het dagelijks leven. Als je goed kijkt en stilstaat bij wat je doet, dan zie je dat je meer leert dan fysieke weerbaarheid en razendsnelle moves. Dan zie je dat de technieken laten zien hoe je op verschillende manieren met obstakels om kunt gaan die je in het dagelijks leven tegenkomt. En dat lijkt me zeker in deze tijd, waarin veel mensen opgefokt en niet meer flexibel kunnen meebewegen, een heel belangrijk onderwerp.

Een Voorbeeld uit het Dagelijks Leven

Het doel van een Single Direct Attack (SDA) is om je tegenstander te raken met één enkele techniek in één enkele beweging. Als we dit vertalen naar het dagelijks leven, is het doel om rechtstreeks van punt A naar B te gaan. We gaan rechtstreeks op ons doel af. Om dit te kunnen doen, is het noodzakelijk dat we onderweg geen obstakels tegenkomen. Dus met één techniek naar het doel, accuraat en met de juiste kracht en snelheid. Maar wat als dit niet lukt? Laat je jezelf dan uit het veld slaan? Nee, dan hebben we de Attack By Combination (ABC).

Als je een tegenstander niet kunt uitschakelen met een Single Direct Attack, ga dan voor een Attack By Combination. Dit betekent dat je voorbereid moet zijn om direct over te schakelen op een volgende aanval als de eerste niet lukt. Be like water.  

vertrouw niet op 1 gouden techniek

Vertrouw nooit blindelings op één gouden techniek, maar wees voorbereid op een plan B. Als het niet lukt om je doel rechtstreeks te bereiken, neem dan een omweg om je doel toch te bereiken. Maar ook wanneer het gedaan is. Weet wanneer je moet meebewegen en wanneer je ergens dwars doorheen moet gaan en niet van je pad af moet wijken, maar ook wanneer je moet stoppen. Wat de juiste keuze is, hangt af van: de persoon, de plaats, de tijd en de situatie

De Blijvende Invloed van Bruce Lee

Bruce Lee's innovatieve en filosofische benadering heeft een blijvende impact gehad op vechtsporten en persoonlijke ontwikkeling wereldwijd.

Leerlingen van Bruce Lee zetten de legacy voort

Na de dood van Bruce Lee is de ontwikkeling van het Jeet Kune Do niet stil blijven staan. In 1973 begon een nieuw tijdperk. Hoewel Bruce Lee er zelf niet meer was, werd het gedachtengoed doorontwikkeld terwijl de kernprincipes van de vechtkunst (de Nucleus) bleven bestaan.

  • Dan Inosanto Hij verspreidde JKD over de hele wereld. Naast de kernprincipes voegde hij zijn eigen inzichten en technieken toe. Met veel passie onderzocht hij verschillende vechtstijlen en integreerde elementen uit het Filipino Martial Arts, Braziliaans Jiu-Jitsu, Muay Thai en Silat in JKD. Hierdoor ontstond een veelzijdigere en meer complete vorm van zelfverdediging. Inosanto trainde talloze studenten, van militairen en wetshandhavers tot vechtsportbeoefenaars wereldwijd.
  • Taky Kimura  Was een meester in het traditionele Japans-Amerikaanse Kendo en speelde een cruciale rol in het verfijnen en verspreiden van Jeet Kune Do.
  • Larry Hartsell Hij stond bekend om zijn expertise in grondgevechten en close-combat technieken. Hartsell ontwikkelde het grappling aspect van JKD verder en werd een toonaangevende autoriteit op dit gebied. Hij trainde talloze vechtsporters en trainers (waaronder Marcel) en hielp hen hun vaardigheden te verfijnen. Binnen onze sportclub omschrijven we deze disciplines als het Jun Fan Grappling.
  • Tim Tacket Hij wordt gezien als een van de belangrijkste figuren in de verspreiding van JKD na Bruce Lee's dood, en zijn bijdrage aan de groei en ontwikkeling van de kunst wordt zeer gewaardeerd binnen de JKD-gemeenschap. 

En nog veel meer leerlingen van Bruce Lee, hielden met veel zorg Jeet Kune Do levend en ontwikkelde de legacy door. Dit betekent dat wij mede dankzij hun inzet vandaag de dag Jeet Kune Do lessen kunnen aanbieden bij ons op de club.

Eerlijk gezegd word ik door het schrijven van deze blog alleen maar trotser dat we op deze manier al jaren een bijdrage leveren aan het verspreiden van deze legacy. In 2004 hadden we zelfs de eer om Tim Tacket te ontvangen voor een seminar bij ons op de club.

Bijzondere ontmoetingen

Door de jaren heen heeft Marcel heeft met verschillende leerlingen van Bruce Lee getraind. In 1999 vloog Marcel naar Seattle om daar deel te nemen aan de Jun Fan Jeet Kune Do Nucleus en trainde daar met Leerlingen van Bruce Lee, zoals Taky Kimura, Chris Kent en Tim Tackett. Hij bezocht het graf van Bruce Lee en ontmoette daar de vrouw en dochter van Bruce Lee, Linda en Shannon. 

Een man met een missie

Vanaf dat moment heeft Marcel het zijn missie gemaakt om Jeet Kune Do, de Legacy van Bruce Lee, verder te verspreiden hier in Nederland, hetzelfde geldt voor Filipino Martial Arts maar dat is een ander verhaal.

Ontdek zelf de kracht van Jeet Kune Do

Bruce Lee Jeet Kune Do online training

Wil jij na het lezen van deze blog laagdrempelig kennis maken met Jeet Kune Do? Meld je dan aan voor de 6 gratis lessen uit de Fundamentals training Filipino Martial Arts en Jeet Kune Do.

Copyright - M.A.T.C.H.